ရန်ကုန်အင်းယားကန်ထဲမှာ ရွက်လွှင့်ရင်းနဲ့ ရလာတဲ့ သင်ခန်းစာ ၈ ခု

ရန်ကုန်မှာ နေတာ ကြာလာတဲ့အမျှ ရေပြင်ကျယ်ကျယ်ကို သွားချင်စိတ်က ပိုပြင်းပျလာတယ်။ အခုအချိန် ရန်ကုန်မှာ ရေပြင်ကျယ်ကျယ်ကို သွားချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ရန်ကုန်အလယ်မှာ ရှိတဲ့ အင်းယားကန်မှာ ရွက်လွှင့်ဖို့ပါပဲ။ ဘယ်လိုရွက်လွှင့်ရတယ်ဆိုတာကို ၂၀၁၆ မတ်လကတည်းက ဒီမှာရှိတဲ့ကလပ်တစ်ခုမှာ စသင်ခဲ့ပြီး လေ့လာမှုအဆင့် တက်လာတာနဲ့အမျှ ပြိုင်ပွဲတွေကိုလည်း စပြီး ဝင်ပြိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ startup တွေအတွက်လည်း ကျင့်သုံးလို့ရနိုင်တဲ့ အင်းယားကန်ထဲမှာ ရွက်လွှင့်ရင်းနဲ့ ရလာတဲ့ သင်ခန်းစာတစ်ချို့ကတော့ ဒီမှာပါ။

ကန်ထဲမှာ ရွက်လွှင့်နေတုန်း ကိုစိုးသီဟ (အဝါရောင်ဂျက်ကပ်နဲ့) က ရွက်လွှင့်တာနဲ့ ကျွန်တော့်ရဲ့ startup ခရီးကရခဲ့တဲ့သင်ခန်းစာတွေတွဲရေးပါလို့အကြံပေးပါတယ်။

၁ — အကယ်၍ ခင်ဗျားက ချောင်းကျကျ ဈေးကွက်ထဲမှာ ရှိနေရင် ကစားကွက်ရဲ့ ထိပ်ဆုံးဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။

အင်းယားကန်ထဲမှာ ပြိုင်ပွဲတွေလုပ်တဲ့အခါ လှေအမျိုးချင်းတူတဲ့ အတန်းတွေအတွက် ပေါင်းလုပ်တဲ့ ပြိုင်ပွဲသို့မဟုတ် လှေအစုလိုက်ပြိုင်ပွဲတွေ ကျင်းပပါတယ်။ ပေါင်းလုပ်တဲ့ပြိုင်ပွဲတစ်ခုကို ကျွန်တော် တစ်ခါဝင်ပြိုင်ဖူးပါတယ်။ ပေါင်းလုပ်တဲ့ပြိုင်ပွဲဆိုတာကတော့ ဘယ်သင်တန်းကမဆို တာထွက်မှာ အတူတူထွက်ပေမယ့် သူတို့ရဲ့သင်တန်းအလိုက် အမှတ်ပေးတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သင်တန်းစတက်တာမကြာသေးတဲ့ ကျွန်တော့်အတွက်တော့ ပြိုင်ပွဲအကြောင်းနဲ့ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတွေကို သိဖို့ဝေးစွ ကိုယ့်အတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံမှုရှိအောင်ဆိုတာပဲ ခေါင်းထဲမှာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ပြိုင်ပွဲပြီးသွားတဲ့အခါမှာ ကျွန်တော်က ပထမဆုံးပန်းဝင်တဲ့လူဖြစ်နေတာကို တအံ့တသြသိလိုက်ရပါတယ်။ ဖြစ်ဆို ကျွန်တော့အတန်းမှာ ကျွန်တော်တစ်ယောက်ပဲ ရှိတာကိုးဗျ။ နိုင်တဲ့လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်တော်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ကြွားပြီးပြောနေပေမယ့်လည်း ပြိုင်ပွဲမှာတော့ အတော်ဆုံးရွက်လွှင့်သမားမဟုတ်ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော့်ကိုယ်ကျွန်တော် သိပါတယ်။ Startup တစ်ခုက သူတို့ရဲ့ ဈေးကွက်ကို အခွင့်အလမ်းကောင်းတယ်လို့ သတ်မှတ်သလိုပဲ သူတို့က အကောင်းဆုံး၊ ကစားပွဲရဲ့ ထိပ်ဆုံးမှာ ရှိတဲ့လူ ဒါမှမဟုတ် သူတို့ရဲ့ အခွင့်အရေးအရ တစ်ခြားအရာတွေလည်း ထပ်ကြွားပြီး ပြောလို့ရပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ဆုံးကျတော့ သူတို့ရဲ့အောင်မြင်မှုကို တိုင်းတာတဲ့အခါမှာ သူတို့ရတဲ့အမြတ်နဲ့ပဲ တိုင်းတာသင့်ပါတယ်။

၂ — အခြေအနေတွေပြောင်းလဲနေတာက ကောင်းတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

အင်ယားကန်မှာ ကျွန်တော်တွေ့လာတာတစ်ခုကတော့ လေတွေက အမြဲတမ်း ပုံသေဖြစ်မနေပါဘူး။ အတန်းတူတာတောင်မှပဲ လေရဲ့ အခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး တုန့်ပြန်ပုံတွေက ကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။ ပြိုင်ပွဲပြိုင်နေတဲ့အချိန်မှာ လေရဲ့အခြေအနေ ဒါမှမဟုတ် လေတိုက်ခတ်တဲ့လမ်းကြောင်း ပြောင်းတာတွေဖြစ်တဲ့အခါ သာမန်လေနဲ့ဆို နှေးတဲ့ လှေတွေက တခြားလှေတွေကို ကျော်တက်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သေသေချာချာလေ့လာတတ်မယ်ဆို ကိုယ်အသုံးချလို့ရမယ့် ဘယ်သူမှ သတိမထားမိသေးတဲ့ လေကောင်းကောင်းရမယ့်နေရာကို မြင်နိုင်မှာပါ။

တိုးတက်ပြီးသားနိုင်ငံတွေလို မဟုတ်ဘဲ အမြဲတမ်းပြောင်းလဲနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးတိုးတက်မှုတွေက အင်းယားရဲ့ လေနဲ့ အလားတူနိုင်ပါတယ်။ Startup တွေက အဲဒါကို သူတို့ရဲ့ အခွင့်အရေးအနေနဲ့ ယူပြီး ကိုယ့်ထက်ပိုကြီးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို ဆန့်ကျင်လို့ရပါတယ်။ လေကောင်းကောင်းတိုက်မယ့် အခွင့်အရေးတစ်ခုကို မြင်ပါ၊ လေကြောင်းပြောင်းတာကို အခွင့်အရေးယူပါ၊ ကုမ္ပဏီကြီးတွေက မလုပ်နိုင်တာတွေကို လုပ်ပါ။

၃ — သင်ကြားမှုဆိုတာက စိတ်ဓာတ် တက်ကြွမှု လုံလုံလောက်လောက် ရှိတာနဲ့ မသိစိတ်ထဲကနေတောင် သင်ယူလို့ရပါတယ်

ကျွန်တော် ပထမဆုံး တက်ခဲ့တဲ့ အတန်းကတော့ “ရွှက်လွှင့်အငယ်တန်း” ဖြစ်ပါပြီး အဲ့သင်တန်းက စင်ကာပူက ကလေးတွေအတွက် ပြဌာန်းထားတဲ့ သင်ရိုးမာတိကာကို အခြေခံထားတာပါ။ ဘယ်လိုရွက်တိုက်ရမယ်၊ ဘယ်လိုလမ်းကြောင်းပြောင်းရမယ်၊ ဘယ်လို အထုံးချည်ရမယ်ဆိုတာတွေကို သိသိနဲ့သင်ခဲ့ရသလို သင်ခဲ့ရသမျှတော်တော်များများက ကန်ထဲက လှေတစ်ခုပေါ်မှာ ကျွန်တော့်အမျိုးသမီးနဲ့ အင်းယားကန်ထဲ မျောနေရင်းနဲ့ ဒါမှမဟုတ် ပြိုင်ပွဲထဲ ရောက်နေချိန်တွေကနေ သင်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့အချိန်မှာပဲ သင်တန်းမှာ သင်ခဲ့ရတဲ့ သင်ခန်းစာတွေက ကျွန်တော့်အရေပြားတွေနဲ့ အရိုးတွေထဲအထိ သံမှိုစွဲခဲ့တာပါ။

စီးပွားရေးနဲ့ စီမံခန့်ခွဲရေးသင်တန်းတွေနဲ့ စာအုပ်တွေက startup တစ်ခုကို ဘယ်လိုစီမံရမယ်ဆိုတာ ကျွန်တော့်ကို ဗဟုသုတရစေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ကိုကိုယ် ယုံကြည်မှုနဲ့ အရည်အသွေးတွေကို ရှိလာစေတာကတော့ သင်ခဲ့ရတဲ့ အရာတွေကို လိုက်နာဆောင်ရွက်နဲ့အခါ၊ ကုမ္ပဏီကို ကြီးထွားလာအောင်လုပ်တာနဲ့ ဈေးကွက်ထဲမှာ အပြိုင်အဆိုင်ဆောင်ရွက်ရတဲ့အခါတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

၄ — မြင့်မြင့်မှန်းလိုက်တာက တစ်ခါတစ်ရံမှာ ကိုယ့်ကို နှောင့်နှေးစေပါတယ်

အင်းယားက ပြိုင်ပွဲတော်တော်များများမှာ လေကို ဆန်ပြီးရွက်လွှင့်တာနဲ့ လေသင့်တဲ့နောက်ကို လိုက်တာတို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ရွက်လွှင့်တဲ့လှေတွေက လေကိုဆန်ပြီး မတက်နိုင်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဖြစ်နိုင်တဲ့ အကောင်းဆုံးထောင့်ကတော့ လေကို မျက်နှာမူပြီး လှေကို ၄၅ ဒီဂရီစောင်းချလိုက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါက သီအိုရီဖြစ်ပြီး လေနဲ့ ပထဝီရဲ့ အခြေအနေက နည်းနည်းလေးကပြောင်းသွားရင် အဲဒီ့ ၄၅ ဒီဂရီက ကိုယ့်ကို နှောင့်နှေးစေမှာ အသေအချာပါပဲ။ ၄၅ ထက်နည်းနည်း လျော့ပြီးချိန်ထားက ပိုကောင်းပါလိမ့်မယ်။ ရေရှည်အနေနဲ့ ကြည့်ရင်တော့ အရှိန်ရအောင် လုပ်ပြီးမှ ပြိုင်ပွဲကို နိုင်အောင် လုပ်ပါ။

ကိုယ့်မှာရှိတဲ့ သယံဇာတတွေကို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် လုပ်ဖို့ကြိုးစားနေတဲ့ startup တွေအတွက် အဲဒီလိုပါပဲ။ တစ်ခါတစ်လေမှာ အပေးအယူတစ်ခုတိုင်းကို နိုင်ဖို့အတွက် ရှိသမျှ သယံဇာတတွေကို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတာထက် ရေရှည်ဈေးကွက်အတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင်လုပ်ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး လုပ်တာက အကောင်းဆုံးနည်းဗျုဟာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

၅ — တရွတ်ဆွဲတာကို လျှော့နိုင်သမျှ လျှော့ပါ

ကိုယ်က ဆန့်ကျင်ဘက်အရပ်ကနေ ရွေ့ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့အခါ တရွတ်ဆွဲတာက ကိုယ့်ရဲ့ လှေအတွက် အားတစ်ခုပါပဲ။ လှေရဲ့ အစွန်တစ်ခုပေါ်မှာ လွှင့်အောင် လုပ်၊ ကိုယ်ထည်ကို တစ်ဝက် ဒါမှမဟုတ် တစ်ချို့အခြေအနေတွေမှာ အပြည့်ဆွဲတင်ထားပြီး လှေကို ချောချောမွေ့မွေ့ဖြစ်အောင် လုပ်ဖို့အတွက် ရွက်လွှင့်တဲ့သူတွေက တရွတ်ဆွဲတာကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ကြပါတယ်။ လှေရဲ့ တက်မထဲမှာ အကျိုးအပျက်၊ အစအနတွေ ငြိနေရင် အဲဒါတွေက တရွတ်ဆွဲတာကို ပိုဖြစ်စေတဲ့အတွက် အဲ့ဒါတွေကို ချက်ချင်းဖယ်ပစ်ပါ။

ကျွန်တော်တို့က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ startup ကို ထူထောင်တဲ့အခါ မလိုအပ်တဲ့ တရွတ်ဆွဲတွေကို တတ်နိုင်သမျှ လျှော့ချရပါမယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ ဖောက်သည်တွေကို သွားတွေ့ရမယ့်အစား လူသားအရင်းအမြစ်ဆိုင်ရာကိစ္စတွေကို ဖြေရှင်းရင်းနဲ့ အချိန်မကုန်ရအောင်လို့ ကိုယ့်ရဲ့ အဖွဲ့အရေအတွက်ကို ကျစ်ကျစ်လျစ်လျစ်ထားပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ feature set ကို ခပ်သေးသေးပဲ ထားပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေကို အပြည့်အဝပါလာအောင် လုပ်ပါ ဒါမှမဟုတ်ရင်တော့ ချန်ထားခဲ့ပြီး နောက်တစ်ခါမှပဲ ခေါ်ပါ။ သူတို့ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မြန်နိုင်သမျှ မြန်မြန်ချနိုင်အောင် ကူညီပေးပါ။

၆ — (လေရှိနေတဲ့ အရပ်ပေါ်မူတည်ပြီး) ကိုယ်ယူလိုက်တဲ့နေရာက ကိုယ့်ကို ကျော်လွှားနိုင်အောင် လုပ်ပေးနိုင်သလို တန့်သွားအောင်လည်း လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်

တကယ့်နေရာမှန်တစ်ခုကနေ ပြိုင်ပွဲကို စပြိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ အဲဒါက ကံကြောင့်ချည်းပဲလည်း ဖြစ်နိုင်သလို လေရိပ်တစ်ခုကို ဝင်လိုက်ပြီးမှ လေလုံးဝ မရတာလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်က ပြိုင်ပွဲအစကတည်းက ပြင်ဆင်ထားပေမယ့်လည်း ရွေးချယ်စရာမရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် လေမရတဲ့ နေရာကနေပဲ ကိုယ့်ပန်းတိုင်ရောက်အောင် သွားရတာလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဖောက်သည်ရှာတာကို မြန်မြန်အပြီးသတ်နေတာ ဒါမှမဟုတ် နည်းပညာအခက်အခဲတစ်ခုကို ကျော်လွှားဖို့ ကြိုးစားရင်းနဲ့ ကြန့်ကြာနေတာတွေဟာ ကံကြောင့်၊ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားတာ ဒါမှမဟုတ် ရှောင်လွှဲလို့မရနိုင်တဲ့ အရာတွေလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကိုယ့်ရဲ့ ပန်းတိုင်ကို ရောက်ဖို့ရာအတွက် လေရိပ်ကို ကျော်နိုင်ဖို့ ကိုယ့်လက်နှစ်ဖက်နဲ့ ခတ်ပြီး သွားရင်လည်း သွားရနိင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့လှေက သောင်တင်နေရင်တော့ လှေကနေ ခဏခုန်ဆင်းပြီး ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ပြန်စတင်သလို သို့မဟုတ် တခြားနောက်တစ်ခုကို အစကနေ ပြန်စသလိုမျိုး လုပ်ရပါလိမ့်မယ်။

၇ — ပြိုင်ပွဲတွေက ကိုယ့်ကို မှတ်ချက်ပေးပြီး မြန်မြန်ဆန်ဆန် သင်ကြားတတ်မြောက်စေပါတယ် (လေအခြေအနေကိုပြောင်းလဲလိုက်တာက ကိုယ့်ကိုကိုယ်ပြိုင်တာမျိုး ဖြစ်စေမှာ မဟုတ်ပါ)

ကိုယ့်အချိန်နဲ့ကိုယ် ပြိုင်လို့ရတဲ့ တခြားအားကစားနည်းတွေလိုမဟုတ်တဲ့ ရွက်လွှင့်ခြင်းက ကြိုလေကျင့်ထားတောင်မှပဲ ထွက်လာတဲ့ ရလဒ်က လေရဲ့အခြေအနေပေါ်မှာ မူတည်တဲ့ပြီး ပိုလည်းကောင်းစေသလို ပိုလည်း ဆိုးသွားနိုင်စေတဲ့အတွက် အဲ့လိုမျိုးပြိုင်တဲ့အခါ တော်တော်ဂရုစိုက်ပါတယ်။ အဲဒီ့အတွက် တိတိကျကျမဟုတ်ပေမယ့် ကိုယ်ဘယ်လိုမျိုးဖြစ်နေတယ်ဆိုတာကို မှတ်ချက်ပေးနိုင်မယ့် ပြိုင်ဖက်တစ်ယောက်လောက် လိုပါတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာတော့ တိုးတက်လာနေပေမယ့် ကိုယ့်ရဲ့ပြိုင်ဖက်က ကိုယ့်ထက်အများကြီးမြန်မြန်ဆန်ဆန်တိုးတက်နေတယ်ဆိုရင်တော့ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ရှုံးနေဦးမှာပါပဲ။

ဘယ် startup ကမှ အဲ့လမ်းစဥ်ကို ဆက်သွားနေစရာမလိုပါဘူး။ အဖွဲ့တူ၊ ရတဲ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏတူရင်တောင်မှပဲ ဈေးကွက်ရဲ့ အခြေအနေက ပြောင်းလဲသွားပြီဖြစ်ပြီးတော့ ကိုယ့်ရဲ့ တိုးတက်မှုကို ဘယ်တော့မှ ကိုယ့်ဘာသာတိုင်းတာနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြိုင်ဖက်တွေက ကိုယ်ဘယ်အခြေအနေလောက်ကို ရောက်နေပြီဆိုတာကို မှတ်ချက်ကောင်းကောင်းပေးနိုင်ပြီးတော့ ကိုယ့်အခြေအနေတိုးတက်လာတယ်ဆိုရင်လည်း မှတ်ချက်ကောင်းကောင်းပေးနိုင်ပါတယ်။

၈ — ကိုယ်က ပြိုင်ပွဲကို မနိုင်တော့ဘူးဆိုရင် အဲဒီ့အတွေ့အကြုံကို သာယာကြည်နူးလိုက်ပါ။

ပြိုင်ပွဲကို ပြိုင်ရခြင်းရဲ့ အကောင်းဆုံးအပိုင်းကတော့ စိတ်လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ အင်အားတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ပန်းဝင်တဲ့နေရာကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ပြိုင်နေတဲ့အချိန်တွင်းမှာ ကိုယ်ရလိုက်တဲ့ သင်ခန်းစာတွေအပြင် လေ၊ နေ၊ လနဲ့ ရေတွေရဲ့အသံက ထပ်လောင်းအနေနဲ့ ပြိုင်ပွဲဝင်လိုက်တာကို ပိုတန်စေပါတယ်။ ပြောရရင်တော့ startup နဲ့ ဘဝရဲ့ ပြိုင်ပွဲကို သာယာကြည်နူးလိုက်ပါ။ နိုင်တာကတော့ ကောင်းတောပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်က ထိပ်ဆုံးကို မရောက်လာရင်တောင်မှပဲ ရောက်ဖို့ကြိုးစားနေစဥ်မှာ တန်ဖိုးထားသင့်တဲ့ အရာတွေ ရှိပါတယ်။

ရွက်လွှင့်တာနဲ့ စွန့်ဦးတီထွင်တာကို ကျွန်တော့်အခြေအနေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ သင်ခန်းစာတွေကို ဆက်တင်ပေးသွားမှာကတော့ သေချာပါတယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်တော်အခုရေးတဲ့ သင်ခန်းစာတွေကို နောက်ကျတော့ ပြင်စရာတွေ ရှိရင် ရှိလာမှာပါ။ နောက်ပိုင်း ထပ်ပြောပြပါမယ်။

ဘာသာပြန်သူ အိမြတ်နိုးခင်

Startup95 Bringing Myanmar's Startups to The World

ရန်ကုန်အင်းယားကန်ထဲမှာ ရွက်လွှင့်ရင်းနဲ့ ရလာတဲ့ သင်ခန်းစာ ၈ ခု

Related Articles

Check Also

Startup Waters 101

ရန်ကုန်အင်းယားကန်ထဲမှာ ရွက်လွှင့်ရင်းနဲ့ ရလာတဲ့ သင်ခန်းစာ ၈ ခု

Related Articles

A New Point of Reference for Investment Game in Mekong Region

Founders or A-TEAM

Walk of Myanmar Startups

Check Also

Startup Waters 101